İnternet altyapısının önemli bir parçasını oluşturan alan adları (Domain Name), internet sitelerinin adreslerine doğrudan erişmeyi sağlayan adlardır. Alan adları, internet sitelerinin arama çubuklarında www.’dan sonra ve e-posta adreslerinde @ işaretinden sonra görünen ve bir benzeri daha olmayan adlardır.
İnternet sitesini tanımlayan bu benzersiz adları bir örnekle açıklamak gerekirse, Regis Patent ve Teknolojileri internet sitesinin alan adı “regispatent.com”dur. Kısacası, alan adları internet sitelerine erişilmek için kullanılırlar ve bir nevi adres görevi görürler.
Alan adlarının tescili durumunda ise “.tr” uzantılı olması ve olmaması önem arz etmektedir. Şöyle ki “.tr”; uzantılı alan adlarına ilişkin faaliyetleri 2022 yılından itibaren Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun bünyesinde kurulmuş olan TRABİS (.tr Ağ Bilgi Sistemi) yönetmekle yükümlüdür. 2022 yılından önce bu yükümlülük ODTÜ Geliştirme Vakfı Bilgi Teknolojileri A.Ş (“METUnic”) tarafından yerine getirilmekteydi. Alan adlarının alınmasında iki yöntem mevcuttur. Bunlar belgesiz alan adı tahsisi ve belge gerektiren alan adı tahsisi olarak İnternet Alan Adları Tebliği’nde düzenlenmiştir.
Belge gerektirmeyen “.tr” alan adları: .biz.tr, .com.tr, .web.tr, .gen.tr., .name.tr, .bbs.tr vb. olarak sıralanabilir. Belge gerektiren .tr alan adları ise .gov.tr, .edu.tr, .tdk.tr, .kep.tr olarak sıralanabilir. Bu alan adlarında gereken belgeler her alan adı için farklılık göstermektedir. İstenilen belgelerden bazıları talep formu, yetki belgesi, diploma veya mezuniyet belgesinin noter onaylı suretidir.
“.tr” uzantılı olmayan alan adı tescilleri ise ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) tarafından akredite edilmiş kurumlar aracılığıyla yapılır. ICANN, dünyada alan adlarını yönetmekle yetkili olan kâr amacı gütmeyen bir kurumdur. Alan adlarının tescil yöntemleri, tescil yapacak firmaların akreditasyonu ve global çapta alan adı politikaları ICANN tarafından belirlenir.
Alan adlarına ilişkin olarak hukuki uyuşmazlıklar ICANN UDRP (Alan Adı Uyuşmazlıkları Yeknesak Kuralları) uyarınca çözülebilir. Haklarının ihlal edildiğini düşünen başvuru sahibi, ICANN tarafından yetkilendirilen kuruluşlara başvurarak ihlali gerçekleştiren hakkında şikayette bulunulabilir. Şikayette bulunabilmek için şikayet konusu alan adının şikayetçiye ait bir ticari marka veya hizmet markası ile aynı veya bunlarla karıştırılmaya sebep olacak derecede benzer olması, tescil ettirenin alan adı üzerinde yasal bir hakkı ya da hukuki bir bağı olmaması ve tescil ettirilmiş alan adının kötü niyetle kullanılmış olması gerekmektedir.
Comments