Blokzincir teknolojisi her ne kadar kripto para alış verişiyle popülerlik kazanmış olsa da imkan verdiği işlemler bundan ibaret değildir. Günümüzde blokzincir platformları üzerinde kurulan akıllı sözleşmeler de oldukça yaygınlaştı.
Akıllı sözleşmeler basitçe blokzincir üzerinde çalışan programlardır. Akıllı sözleşmeleri imgelemek için genellikle “otomat” örneği verilir. Bildiğiniz üzere, otomata bozuk para atıp istediğiniz ürünün numarasını girersiniz ve otomat ürünü size verir. Paranın otomata atılmasıyla kurulan sözleşme, insan müdahalesi olmaksızın, otomatik olarak ifa edilir. Akıllı sözleşmelerde de benzer bir mantık söz konusudur.
1994 yılında Nick Szabo, akıllı sözleşmeleri, bir sözleşmenin şartlarını yerine getiren bilgisayarlı bir işlem protokolü olarak tanımlamıştı. Akıllı sözleşmelerde sözleşme hükümleri, klasik bir sözleşmenin aksine kod olarak yazılır. Dağıtık blokzincir ağı üzerinde bulunan bu kodlar ile yapılan her işlem izlenebilmektedir. Ancak geri döndürülemezler. Ayrıca, sözleşme kuralları değiştirilemez olduğundan sözleşmenin sahteliği iddiası mümkün olmaz. Dolayısıyla taraflar için güven sağlanır ve anonim kişiler sözleşmenin tarafı olabilir.
Akıllı sözleşme önerilerinin herkese açık veya belli kişilere yöneltilmiş olarak blokzincir platformuna kaydedilmesinin ardından karşı tarafın kriptografik özel anahtarı ile öneriyi kabul etmesiyle akıllı sözleşme kurulmuş olmaktadır. Bununla birlikte, sözleşme kuralları ilgili kodlar sayesinde otomatik olarak uygulanacağından ayrıca bir aracı kişiye ihtiyaç duyulmaz. Üstelik, blokzincir tabanlı akıllı sözleşmenin sonradan değiştirilmesi mümkün olmadığından artık sözleşmenin güvenli bir makam nezdinde yapılması veya onaylatılması gerekliliği de ortadan kalkmaktadır. Örneğin, taraflar arasında bir satış işlemi gerçekleştirilecekse malın teslimi ile alıcının hesabındaki para otomatik olarak satıcının hesabına aktarılır. Böylece, tarafların birbirine güvenini gerektiren yüksek meblağlı satış gibi tasarruflarda akıllı sözleşmeler ile güvenli bir ortam sağlanmış olur.
Sözleşme şartları kod olarak işlenerek akıllı sözleşme yürürlüğe girdiğinde sözleşmede öngörülen şartlar gerçekleştikçe program ifayı sağlar ya da ifa için gerekli hazırlığı yapar. Bu kapsamda, akıllı sözleşmeler ifayı sağlayacak işlemleri ve ifanın gerçekleşmemesi durumunda gereken işlemleri nesnelerin interneti(internet of things-IoT) sayesinde yapabilirler. Bu şekilde ifanın otomatikleşmesiyle sözleşmenin tarafları ifanın gerçekleşmemesi, ifanın gerçekleşmemesi durumunda tazmin edememe gibi kaygılardan arınır.
Regis, taraflar için yüksek güvenlik sağlayan akıllı sözleşme hizmetlerinde de her zaman yanınızda!
Commentaires